Firma EKO Sp. J. z Rybnika, współpracując z IETU oraz Katedrą Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wdrożyła na skalę techniczną rozwiązanie, które pozwala wykorzystać selektywnie zbierany popiół z palenisk domowych, popioły wydzielane na instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów oraz osady z komunalnych oczyszczalni ścieków do przygotowania podłoża rekultywacyjnego EkorecyklFIX które może być stosowane jako substytut gleby w rekultywacji terenów poprzemysłowych, zwłaszcza hałd górniczych.
Popioły paleniskowe stanowią istotny strumień odpadów komunalnych. Szacuje się, że w Polsce wytwarza się takich odpadów ok. 2 mln ton rocznie. Wrzucane do pojemników na odpady niesegregowane (zmieszane), trafiają do instalacji komunalnych. Popiół powoduje zapylenie, które brudzi, pogarsza jakość potencjalnych surowców zawartych w odpadach, stanowi zagrożenie dla pracowników, jak i pracy instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. Składowanie popiołów, które nie są użyteczne jako surowiec wtórny, kosztuje. Popiół z palenisk domowych to duży problem szczególnie w tych gminach, w których w ograniczonym stopniu funkcjonują centralne systemy grzewcze.
W Rybniku znalazł się sposób, aby dotychczas mało wartościowe popioły stały się surowcem już w pełni zagospodarowywanym. Wystarczyło połączyć: popiół, selektywną zbiórkę odpadów, osady ściekowe i hałdy pogórnicze.
Pierwszym krokiem do opracowania koncepcji wspólnego zagospodarowania popiołów i osadów ściekowych były badania jakościowe odpadów komunalnych wytwarzanych w Rybniku, przeprowadzone przez IETU w 2000 roku, a następnie w 2010 i 2017. Badaniach uwzględniono strukturę zabudowy oraz zmienność sezonową, dzięki czemu uzyskano obszerny materiał pozwalający scharakteryzować wytwarzane w mieście odpady komunalne. Stwierdzono, że udział drobnej frakcji mineralnej jest na tyle wysoki i stabilny w czasie, że zasadnym staje się wydzielanie popiołu z palenisk domowych w sposób selektywny i wykorzystanie go, np. do wytwarzania podłoża rekultywacyjnego. Na tej podstawie podjęto decyzję o selektywnym zbieraniu popiołu z Rybniku i sąsiednich gminach, w rejonach gdzie dominują systemy grzewcze oparte o indywidualne paleniska węglowe.
Firma EKO Sp. J. z Rybnika we współpracy z IETU oraz Katedrą Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu rozpoczęła badania laboratoryjne mieszanin popiołu i osadów ściekowych stanowiących podłoża glebowe do rekultywacji, a następnie testy polowe na poletkach badawczych na jednej z hałd pogórniczych w rejonie Rybnika. Pozytywne rezultaty testów laboratoryjnych i polowych były podstawą do rozpoczęcia wdrażania na skalę techniczną technologii wytwarzania podłoża rekultywacyjnego EkorecyklFIX. W 2018 r. spółka EKO rozpoczęła proces rekultywacji hałdy pogórniczej zlokalizowanej w sąsiedztwie linii technologicznej służącej do przygotowania podłoża.
Produkt uzyskał w 2018 r. Krajową Ocenę Techniczną wydaną przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów, która pozwala na jego zastosowanie w charakterze podłoża mineralno-organicznego w budownictwie komunikacyjnym, przeznaczonego do humusowania i umocnienia powierzchniowego do obsiewu trawą i roślinami motylkowymi. W 2020 r. metoda wytwarzania podłoża rekultywacyjnego EkorecyklFIX i jego skład zostały opatentowane.
Zobacz artykuł „Trawa na hałdach”, Ekologia nr 3/95/2020
