Pięć Misji Programu Horyzont Europa rozpoczyna działanie
Komisja Europejska zainicjowała 29 września br. pięć nowych misji Programu Horyzont Europa. Są one nową i innowacyjną formą współpracy na rzecz poprawy jakości życia ludzi w Europie i poza nią. Celem misji Unii Europejskiej jest stawienie czoła poważnym wyzwaniom w dziedzinie zdrowia, klimatu i środowiska oraz osiągnięcie ambitnych i inspirujących celów w tych obszarach.
Misje są nowym narzędziem współpracy, umożliwiającym stawienie czoła niektórym z najważniejszych wyzwań naszych czasów. Rezultaty ich działania będą osiągane dzięki nadaniu badaniom naukowym i innowacjom nowej roli w połączeniu z nowymi formami zarządzania i współpracy, a także z nowym sposobem angażowania obywateli, w tym młodych ludzi.
Mobilizacja naukowców i innowatorów Europejskiej Przestrzeni Badawczej będzie miała kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia zarówno obecnych mieszkańców UE, jak i przyszłych pokoleń. Konieczna jest współpraca ponad granicami na niespotykaną dotąd skalę, aby rozwijać innowacyjne rozwiązania w celu przeprowadzenia dwojakiej transformacji – ekologicznej i cyfrowej – zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju i promowania odporności, dobrobytu, konkurencyjności oraz gospodarczego i społecznego dobrostanu Europy.
Program Horyzont Europa zapewni wstępne finansowanie pięciu misji w wysokości 1,9 mld euro do 2023 r.
Celem tych pięciu misji jest znalezienie rozwiązań dla najważniejszych globalnych wyzwań do 2030 r.:
- Przystosowanie się do zmiany klimatu wsparcie co najmniej 150 europejskich regionów i społeczności, aby do 2030 r. stały się odporne na zmianę klimatu;
- Walka z rakiem: współpraca z europejskim planem walki z rakiem w celu poprawy warunków życia ponad 3 mln osób do 2030 r. w oparciu o profilaktykę, leczenie i rozwiązania pozwalające żyć dłużej i lepiej;
- Odbudowa naszych oceanów i zasobów wodnych do 2030 r.;
- 100 neutralnych pod względem klimatu i inteligentnych miast do 2030 r.;
- Porozumienie na rzecz gleb: 100 żywych laboratoriów i sztandarowych projektów ma nadać impuls do przejścia na zdrowe gleby do 2030 r.
Misje UE dotyczą bezpośrednio obywateli, angażując ich w opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie. Państwa członkowskie, regiony i szerokie grono zainteresowanych stron z sektora publicznego i prywatnego zostaną zaangażowani, aby pomóc w zapewnieniu trwałych rezultatów wszystkim obywatelom UE.
Trzy ekspertki IETU zostały włączone w przygotowanie Misji Programu Horyzont Europa. Dr hab. Marta Pogrzeba, prof. IETU jest członkinią Mission Board for soil health and food.
Stan gleb w Europie nie jest zadowalający, dotyczy to zarówno użytków rolnych, na których produkowana jest żywność, jak i gleb w miastach czy na terenach przemysłowych. Jak podaje Europejska Agencja Środowiska aż 75% gleb rolniczych Unii Europejskiej zawiera nadmierne ilości składników odżywczych, co wpływa na utratę bioróżnorodności, zaś na prawie 93% gruntów ornych w UE stosowane są pestycydy. W Europie mamy około 2,8 mln potencjalnie zanieczyszczonych terenów, ale tylko 24% jest zinwentaryzowanych, a zaledwie 65 500 poddanych rekultywacji.
Szacuje się, że liczba zanieczyszczonych miejsc w Europie wzrośnie o 50% do 2025 r. Koszty związane z degradacją gleby w UE przekraczają obecnie 50 mld € rocznie – komentuje dr hab. Marta Pogrzeba. – Zatem działania na rzecz ochrony gleb, jak również właściwego nimi zarządzania są niezmiernie potrzebne. Cele misji glebowej do 2030 r. są ambitne zarówno w zakresie rolnictwa (zwiększenie liczby gospodarstw ekologicznych o 25%), jak i przywrócenia do ponownego użytkowania gleb w miastach (zwiększenie odzyskiwanych gleb o 50%). Trzeba działać teraz, bo każdy rok opóźnienia może przynieść nieodwracalne skutki, gdyż gleba jest zasobem nieodnawialnymi – podkreśla prof. M. Pogrzeba.
Natomiast w pracach National Sub-groups brały udział dr arch. Justyna Gorgoń, Mission: Climate-Neutral and Smart Cities oraz dr Joanna Piasecka-Rodak, Mission Restore Our Ocean and Waters.
W celu realizacji misji dotyczącej oceanów i zasobów wodnych powstanie sieć latarni morskich na pełnym morzu i w dorzeczach oraz rozszerzona zostanie sieć morskich obszarów chronionych.
Wody powierzchniowe są obszarami bardzo wrażliwymi na oddziaływanie człowieka oraz zmiany klimatyczne. Obecny stopień ich degradacji, zanieczyszczenia odpadami i chemikaliami jest dla Unii Europejskiej dużym problemem i wyzwaniem. Prace w Misji Zdrowe oceany, morza, wody przybrzeżne i śródlądowe były skoncentrowane na przygotowaniu programu Horyzont Europa, w sposób zapewniający osiągnięcie w przyszłości ambitnych celów środowiskowych – zwraca uwagę dr Joanna Piasecka-Rodak. – Działania Misji skupiały się nie tylko na identyfikacji problemów, ale także na zwiększeniu świadomości ekologicznej społeczeństwa. Zorganizowano liczne spotkania on-line, prelekcje oraz opublikowano materiały w prasie i Internecie.
Również 29 września br. Komisja Europejska przyjęła Komunikat w sprawie misji UE, dając im zielone światło, po zatwierdzeniu ich konkretnego kształtu na początku lata.
Więcej informacji
Misje Programu Horyzont Europa
- Misja „Przystosowanie się do zmiany klimatu”
- Misja „Walka z rakiem”
- Misja „Odbudowa naszych oceanów i zasobów wodnych”
- Misja „Neutralne dla klimatu i inteligentne miasta”
- Misja „Porozumienie na rzecz gleb w Europie”
Komunikat Komisji w sprawie misji
Wanda Jarosz
Źródło: Komisja Europejska - Komunikat prasowy