Zaproszenie na webinarium IETU – Jak doszło do katastrofy ekologicznej na Odrze – mechanizm śmierci ryb – 20.03.2025
Prowadzący: dr hab. Andrzej Woźnica, prof. UŚ – Uniwersytet Śląski, mgr inż. Wanda Jarosz, dr Adam Prokopowicz – IETU
W lipcu 2022 r. doszło na rzece Odrze do katastrofy ekologicznej spowodowanej zakwitem złotych alg (Prymnesium parvum), wywołało to olbrzymią śmiertelność ryb i znacząco wpłynęło na kondycję innych gatunków wodnych. Wysoką liczebność złotej algi na początku sierpnia odnotowano w jeziorze Dzierżno Duże, a także IV sekcji Kanału Gliwickiego, która jest korytarzem dla Kłodnicy. 12 sierpnia Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Katowicach poinformowało, że wyłowiono stamtąd w sumie ponad 21 ton śniętych ryb.
Po raz pierwszy w Polsce obecność P. parvum odnotowano w 1937 r. w Zatoce Gdańskiej, ponieważ występuje ona w słonych środowiskach śródlądowych i nadmorskich strefach przybrzeżnych. W większość przypadków zakwitów złotej algi na świecie zaobserwowano masową śmiertelność ryb. Ich incydentalne pojawianie się nie wzbudziło jednak uwagi naukowców, dlatego też ich występowanie nie było monitorowane, choć sygnały z różnych części Europy i świata powinny były uczulić konkretne służby, aby nie lekceważyć tych pozornie obojętnych organizmów.
Wiadomo, że złote algi wytwarzają wiele cytotoksycznych metabolitów, jednak jak dotąd nie wykazano jednoznacznie co powoduje nagłe uwolnienie toksyn z ich komórek. W badaniach przeprowadzonych w Śląskim Centrum Wody, Uniwersytetu Śląskiego postawiono hipotezę, że nagły spadek zasolenia wody przy wzroście liczebności P. parvum jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do znacznego wzrostu substancji biologicznie czynnych – prymnezyn, metabolitów wtórnych, enzymów itp. – z powodu masowej śmiertelności komórek alg. Przy praktycznej wartości zasolenia 0,68 wzrost ciśnienia osmotycznego do 360 hPa spowodował pęknięcie komórek po 10 minutach ekspozycji.
Pęknięcie komórek, a następnie uwolnienie składników komórkowych, odnotowano podczas analizy cząstek zawiesin komórkowych w wodzie o różnym zasoleniu. Pojawienie się ogromnych ilości małych cząstek w wodzie pochodzących z nagle pękniętych komórek złotego glonu jest prawdopodobnie odpowiedzialne za masową śmierć organizmów oddychających skrzelami. Tak więc, przetrwanie P. parvum, jak również innych organizmów w wodzie słonawej, zależy od homeostazy zasolenia wody, która jest uznawana za spełnioną powyżej wartości praktycznego zasolenia równej 0,88.
Data:
20 marca 2025, g. 13.00
Udział w Webinariach jest bezpłatny.
Spotkania prowadzone będzie na platformie MS Teams.
Zarejestruj się!
Prosimy o rejestrację on-line do 19.03.2025 r.
Po rejestracji zgłoszenia uczestnicy otrzymają automatyczne potwierdzenie zarejestrowania oraz dzień przed webinarium link do spotkania on-line.
Więcej o Webinariach IETU oraz materiały ze zorganizowanych webinariów