COP 24 – Dzień Miejski

Rola miast w adaptacji do zmian klimatu, transformacja terenów poprzemysłowych zgodnie z ideą „black to green”, dekarbonizacja transportu miejskiego i drogowego oraz wyzwania związane ze zmianami klimatu w regionie i mieście to najważniejsze tematy Dnia Miejskiego, który odbył się 8 grudnia br. w Pawilonie Polskim.

Dzień Miejski podczas COP24 zorganizowało Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju. Spotkanie w Polskim Pawilonie Narodowym otworzyli wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak i wiceprezydent Katowic Mariusz Skiba.

Wierzę, że efektywna polityka miejska to ważny element troski o zrównoważony rozwój, bo chociaż troska o klimat ma wymiar globalny, to żeby osiągnąć ten wymiar, musimy działać lokalnie – podkreśliła M. Jarosińska-Jedynak.

Obecnie wśród wyzwań przed którymi stoją polskie miasta jest walka ze smogiem. Jednym z działań, dzięki którym miasta staną się bardziej zrównoważone, a jakość życia ulegnie poprawie i środowisko stanie się bardziej przyjazne jest elektromobilność.

Rozwój transportu niskoemisyjnego jest istotną częścią Programu Infrastruktura i Środowisko, w którym ponad 9 mld PLN przeznaczono na wspieranie transportu publicznego. W ramach realizowanych projektów 200 km linii tramwajowych zostanie wybudowanych lub zmodernizowanych, zakupimy ponad 350 szt. nowoczesnego taboru tramwajowego oraz 506 szt. autobusów z czego 293 to autobusy o napędzie nisko- lub zeroemisyjnym – mówiła M. Jarosińska-Jedynak.

Mariusz Skiba, wiceprezydent Katowic podkreślił ważną rolę miast, jeśli chodzi o zmiany klimatu. To jest fakt niezaprzeczalny. Mierzymy się z tym, że 75% mieszkańców świata w 2050 r. będzie żyło w miastach.

W trakcie sesji „Black to green in progress”, dotyczącej transformacji miast i tworzenia strategii ich rozwoju w kontekście zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości życia debatowali przedstawiciele rządu, samorządu, biznesu i lokalni przedsiębiorcy. Prowadzący dyskusję Jan Bondaruk z Głównego Instytutu Górnictwa wskazał w swoim wystąpieniu, że proces transformacji terenów poprzemysłowych zgodnie z ideą „black to green” już biegnie w śląskich miastach, które są laboratorium dla tych przekształceń. Zastrzegł jednocześnie, że takie procesy wymagają długofalowego planowania i są także na tyle skomplikowane, że wymagają współpracy szeregu zainteresowanych podmiotów. Zdaniem Bondaruka brak długofalowego planowania jest naszą słabością.

W sesji „Black to green in progress” uczestniczyli: Mariusz Skiba - wiceprezydent Katowic, Tomasz Gasidło - Wydział Kultury i Dziedzictwa, Urzędu Miejskiego w Zabrzu, ks. dr Witold Kania - Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego, inż. Janusz Belok - Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Politechniki Śląskiej oraz Mirosław Czarnik - GPP Business Park S.A.

Zmiany klimatu są jednym z najważniejszych zagrożeń dla zrównoważonego rozwoju, stabilności gospodarki i bezpiecznego społeczeństwa – powiedział Sławomir Mazurek, wiceminister środowiska otwierając dyskusję podczas sesji „Adaptacja do zmian klimatu w miastach”.

– Adaptacja do zmian klimatu jest stosunkowo nowym trendem w polityce rozwojowej państw i miast, której nie można lekceważyć – mówił wiceminister. Zwrócił uwagę, że miasta są szczególnie wrażliwymi obszarami, w których koncentrują się najpilniejsze wyzwania, od niedoboru wody i złej jakości powietrza, po zakłócenia gospodarcze i niestabilność społeczną. Podkreślił również znaczenie budowania synergii pomiędzy miastami oraz budowania platformy wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. W części dyskusyjnej m.in. udział wzięli: Patrick V. Verkooijen - dyrektor Globalnego Centrum Adaptacji, Yann Françoise - dyrektor ds. Klimatu, Energii i Gospodarki w Obiegu Zamkniętym, Miasto Paryż, Mariusz Skiba - wiceprezydent Katowic, Yunus Arikan - szef Globalnej Polityki i Rzecznictwa, Międzynarodowej Rada na Rzecz Inicjatyw Środowiskowych – ICLEI, Yvon Slingenberg - dyrektor  ds. Koordynacji Polityki Międzynarodowej i Mainstreamingu, DG ds. działań w dziedzinie klimatu, Komisji Europejskiej, Krystian Szczepański - dyrektor, Instytut Ochrony Środowiska – PIB.

Dr Janina Fudała, ekspert IETU w zakresie diagnozowania stanu i prognozowania zmian jakości środowiska, uczestniczyła w sesji „Wyzwania związane ze zmianami klimatu – w regionie i mieście”.

W sesji udział wzięli również: dr. n. med. Tomasz Bochenek - Katedra i Klinika Kardiochirurgii, Śląski Uniwersytet Medyczny,  prof. Marcin Pietrzykowski - Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie oraz prof. dr hab. Gabriela Woźniak - Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski. Sesję moderował Jan Bondaruk.

Dyskusja o wyzwaniach stojących przed województwem śląskim rozpoczęła się od problemu wpływu jakości powietrza oraz zmian klimatu na zdrowie. Zanieczyszczenia, które wdychamy wraz z powietrzem, rujnują nasze zdrowie i pogarszają jakość życia - mówił dr Tomasz Bochenek z Katedry i Kliniki Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Dr Janina Fudała z IETU przedstawiła działania województwa śląskiego w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń objętych konwencją w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości oraz konwencją ramową w sprawie zmian klimatu.

– Dzięki inicjatywie Ministerstwa Środowiska przeniesienia kontroli redukcji emisji na poziom województw poprzez wyznaczenia emisji granicznych dla województw dla lat 2010 i 2020 możliwy jest monitoring możliwości wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Polski w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza – mówi dr Janina Fudała. – Z przeprowadzonej analizy w roku 2015 poziomów krajowej emisji zanieczyszczeń objętych międzynarodowymi limitami dla 2020 wynika, że Polska już w roku 2015 wypełniła swoje zobowiązania w zakresie krajowej redukcji emisji NOx, NH3 i TSP. Dla SO₂ emisja w ciągu pięciu lat będzie musiała być obniżona o 38 %, dla NMLZO o 19%, a PM2,5 o 13%.

– Limity emisji dla woj. śląskiego wyznaczone dla roku 2010 zostały osiągnięte z nawiązką – podkreśla dr Janina Fudała. – Natomiast limity emisji wyznaczone dla roku 2020 dla województwa śląskiego w roku 2015 zostały już osiągnięte dla NOx, NH₃, CO i TSP. Natomiast dla SO₂ i NMLZO wymagana jest redukcja odpowiednio o 23 i 81%.

W trakcie dyskusji prof. Gabriela Woźniak z Uniwersytetu Śląskiego wskazała na rolę ekosystemów w zwiększeniu ilości pochłanianego dwutlenku węgla. Natomiast prof. Pietrzykowski z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie podkreślił, że nie ma nowoczesnego miasta bez współpracy leśników z samorządem. Nasadzenia prowadzone w strategicznych miejscach na terenach zurbanizowanych pozwalają na obniżenie temperatury powietrza, co ma duże znaczenie w przypadku najbardziej upalnych miesięcy w roku. Duża powierzchnia lasów i parków miejskich zapewnia zwiększenie kumulacji CO₂, przy jednoczesnym zwiększeniu ich zdolności do pochłania dwutlenku węgla, co dla miast może okazać się w obecnej sytuacji zbawienne.

FOTOGALERIA