EKOLARY dla IETU za ochronę powietrza

Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych został uhonorowany EKOLAUREM za całokształt działalności na rzecz poprawy jakości powietrza i adaptacji do skutków zmian klimatu w 20. edycji Konkursu „Ekolaury Polskiej Izby Ekologii 2021”. Podczas uroczystej gali nagrodę odebrała dr Janina Fudała, prof. IETU kierująca zespołem ekspertów specjalizujących się w ochronie powietrza.

W 20. jubileuszowej edycji konkursu przyznano 20. EKOLAURÓW oraz 12. wyróżnień w dziewięciu kategoriach, a także 13. nagród w kategorii specjalnej „EKOLAUR XX-lecia”. Nagrody zostały wręczone podczas uroczystej gali, która odbyła się 23 listopada br.

Kapituła „Konkursu Ekolaury Polskiej Izby Ekologii” doceniła działania IETU na rzecz poprawy jakości powietrza i adaptacji do skutków zmian klimatu.

To dla naszego zespołu wielki zaszczyt, a jednocześnie radość z docenienia naszej wieloletniej pracy na rzecz ochrony powietrza w wielu skalach, tej lokalnej, krajowej i międzynarodowej – mówi dr Janina Fudała, ekspert w zakresie ochrony powietrza.

W Instytucie Ekologii Terenów Uprzemysłowionych ochrona i zarządzanie jakością powietrza od prawie 50 lat stanowią jedne z głównych zadań statutowych. W latach 80. i 90. XX w. rozwijane w IETU metody oraz narzędzia diagnozowania i prognozowania jakości powietrza umożliwiły zbudowanie w województwie katowickim podstaw systemu kontroli i zarządzania jakością środowiska wraz z uruchomieniem pierwszego w Polsce regionalnego systemu monitoringu jakości powietrza (opartego na średnich dobowych pomiarach stężeń pyłu, dwutlenku siarki i tlenków azotu). Stanowiły również wkład IETU w utworzenie krajowego systemu inwentaryzacji emisji lotnych związków organicznych oraz metali ciężkich wg metodyki CORINAIR.

Międzynarodowe projekty badawcze finansowane przez Komisję Europejską dały IETU szansę nie tylko na aktywne włączenie się w kształtowanie europejskich polityk ochrony powietrza, m.in.: Strategii Wspólnoty w zakresie rtęci, Strategii Europejskiej Redukcji Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych, ale także polityki ochrony zdrowia publicznego na poziomie europejskim i krajowym w zakresie narażenia na zanieczyszczenia powietrza. Pozwoliły również na zaangażowanie się w ocenę skutków zmian klimatu pod kątem redukcji emisji zanieczyszczeń konwencjonalnych oraz gazów cieplarnianych, a także tworzenie strategii adaptacji do skutków zmian klimatu.

Prace te zaowocowały również podjęciem przez naukowców IETU nowych kierunków badawczych, jak modelowanie emisji zanieczyszczeń do powietrza w skali lokalnej i mezoskalowej czy wpływ zanieczyszczeń powietrza i skutków zmian klimatu na ekosystemy – podkreśla dr Janina Fudała – Dzięki nim teraz mamy w IETU narzędzia, aby wspierać działania samorządów w likwidacji smogu. Jednocześnie staramy się podnosić wiedzę i świadomość społeczeństwa na temat zanieczyszczeń powietrza. Ważne jest również kształtowanie emocjonalnego stosunku do ochrony powietrza, w tym wpływu powietrza, którym się oddycha na zdrowie, szczególnie dzieci, osób starszych, chorych i ogółu społeczeństwa.

Prace badawcze ponad 50 pracowników Instytutu obdarzonych umiejętnością wcielania w życie niekonwencjonalnych pomysłów naukowych i organizacyjnych oraz śmiałych idei przełożyły się na rozwój narzędzi informowania społeczeństwa o jakości powietrza umożliwiających szybki i łatwy dostęp do informacji o prognozowanej jakości powietrza na danym obszarze – jaką obecnie można uzyskać za pomocą systemu i aplikacji Śląskie. SMOGSTOP – opracowanych w projekcie InfoSMOG-MED Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego we współpracy ze Śląskim Centrum Chorób Serca.

Wanda Jarosz